Social media na świecie
Jak możemy przeczytać w raporcie opublikowanym przez Wearesocial.com i Hootsuite, na początku 2021 r. z różnych mediów społecznościowych korzystało już przeszło 4.2 miliarda osób, czyli ponad połowa populacji świata!
W ciągu 2020 r. liczba użytkowników kanałów social media wzrosła o prawie 500 milionów – w dobie globalnej pandemii, media społecznościowe okazały się istotnym narzędziem, które pozwoliło na utrzymanie więzi międzyludzkich oraz podtrzymanie relacji, nie tylko prywatnych, ale także służbowych czy stricte biznesowych. Rozmaite ograniczenia nakładane przez rządy poszczególnych państw zadziałały jako katalizator procesów, które można było zaobserwować od pewnego czasu, np. wzrost znaczenia sektora e-commerce w całym handlu detalicznym. Gdy niektóre z branż zostały całkowicie, czasowo „zamknięte”, media społecznościowe były jedynym dostępnym kanałem, który pozwolił na podtrzymanie zainteresowania markami i utrzymanie lojalności klientów. Wiele branż z powodzeniem przeniosło się do sieci, wypracowując nowe formy funkcjonowania, które mogą okazać się trwałe, a nie, jak się wydawało, „awaryjne” i tymczasowe – mam tu na myśli chociażby sektor kultury, który, dzięki wykorzystaniu mediów społecznościowych, znacząco zwiększył zasięg oddziaływania, transmitując na żywo wernisaże, prelekcje, dyskusje i spotkania autorskie czy organizując wirtualne spacery po muzeach, galeriach i wystawach.
Facebook – lider wśród mediów społecznościowych na świecie
Niekwestionowanym liderem wśród kanałów social media jest Facebook, z którego korzysta ponad 2.8 mld użytkowników miesięcznie, a 2/3 tej zawrotnej liczby to osoby, które korzystają z serwisu codziennie. Największą grupę użytkowników serwisu stanowią mężczyźni w wieku 25-34 lat, a wśród najbardziej licznych grup użytkowników znaleźli się jeszcze mężczyźni w wieku 18-24 lat i kobiety w grupie wiekowej 25-34 lata.
Jak te liczby wyglądają w przypadku Polski? Jak informuje Genius, w marcu 2021 r. z Facebooka korzystało w Polsce 21.5 miliona użytkowników, z czego 53% stanowiły kobiety. Tak, jak i w innych regionach świata, najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby w wieku od dwudziestu pięciu do trzydziestu czterech lat.
Social media – więcej, niż rozrywka
Choć dla wielu użytkowników media społecznościowe pozostają źródłem rozrywki i miejscem pielęgnowania relacji towarzyskich, np. związanych z rozwijaniem zainteresowań, od kilku lat stają się także istotnym narzędziem marketingowym, które pozwala na skuteczną realizację celów biznesowych. Już nieco ponad 90% marek detalicznych deklaruje korzystanie z przynajmniej dwóch kanałów social media, a przeszło 25% treści udostępnianych na Facebooku stanowią treści sponsorowane – w 2019 r. wydatki na reklamę w mediach społecznościowych były wyższe, niż wydatki reklamowe w mediach tradycyjnych, co najlepiej obrazuje wzrost znaczenia komunikacji w internecie. Wszystko to sprawia, że w tej chwili ciężko sobie wyobrazić strategię marketingową (zwłaszcza B2C), która nie uwzględniałaby działań w social media.
Metaverse – co przyniesie przyszłość?
Dwudziestego ósmego października, podczas prezentacji na konferencji Facebook Connect 2021, Mark Zuckerberg zaprezentował swoje najnowsze dziecko – Metaverse. I choć samą prezentację oglądało na żywo zaledwie około dwudziestu tysięcy osób, wydaje się, że projekt Zuckerberga może w istotny sposób zmienić nie tylko świat mediów społecznościowych, ale także styl życia miliardów ludzi na całym świecie. Niewielkie zainteresowanie koncepcją jest czymś, co powinno budzić głęboki niepokój – może się okazać, że istotna część populacji świata za kilka lat znajdzie się w świecie, którego zwyczajnie nie rozumie.
Metaverse oznacza de facto stworzenie „świata w świecie” – równoległej, wirtualnej rzeczywistości, w której użytkownicy będą mogli uczyć się, relaksować, pracować i nawiązywać kontakty. Sama koncepcja rozwijana jest w oparciu o należącą do Facebooka platformę Horizon, dzięki której już w tej chwili użytkownicy są w stanie stworzyć wirtualny dom lub miejsce pracy. Stworzone w ten sposób “wycinki” rzeczywistości mają z czasem zostać przekształcone w rodzaj globalnej sieci, która składać się będzie z bardzo wielu trójwymiarowych przestrzeni, współdzielonych przez użytkowników.
Sama koncepcja bardziej doświadczonym użytkownikom internetu może kojarzyć się z “Second Life”, czyli popularną niegdyś grą MMO stworzoną przez Linden Research, Inc., która wywołała bardzo ożywione dyskusje na całym świecie, służąc za inspirację dla niezliczonych artykułów publicystycznych i naukowych. Wydaje się jednak, że tworzone przez Facebooka Metaverse ma znacznie większe ambicje – ma nie tyle stać się “odskocznią” od prawdziwego życia, co fundamentalnie wpłynąć na sposób, w jaki doświadczamy rzeczywistości, doprowadzając do wyłonienia się nowych jej form.
W swoich założeniach, Metaverse ma objąć zarówno świat fizyczny, jak i wirtualny, tworząc zupełnie nowy, funkcjonalny model gospodarczy, który pozwoli markom i użytkownikom indywidualnym tworzyć rozmaite dobra cyfrowe, a sam zasięg sieci pozwoli na nieograniczone przenoszenie awatarów i towarów w metaprzestrzeni.
Idea realizowana przez firmę Marka Zuckerberga budzi ogromne emocje – jej krytycy stoją na stanowisku, że technologia powinna raczej skupić się na ulepszaniu sposobów życia w fizycznym świecie, a nie zastępować je za pomocą rzeczywistości wirtualnej. Choć sama koncepcja teoretyczna nie jest niczym nowym, i jest dość częstym tematem dzieł science fiction od około trzydziestu lat, dopiero rozwój technologii (ze szczególnym uwzględnieniem 5G) stwarza odpowiednie warunki do jej urzeczywistnienia – a to, czy przybierze ona bardziej utopijny, czy dystopijny kształt, okaże się prawdopodobnie już za kilka lat.
Metaverse – kontrowersje
Samą konferencję Marka Zuckerberga i moment ogłoszenia projektu metawersum należy chyba traktować jako próbę „ucieczki do przodu” od problemów wokół wypowiedzi byłej menedżerki firmy, Frances Haugen, któraa zeznała przed komisją ds. handlu w amerykańskim senacie, że Facebook celowo nie poprawia bezpieczeństwa swoich portali, ponieważ przedkłada zyski ponad ludzi. Zdaniem Haugen, produkty Facebooka szkodzą dzieciom, zaogniają podziały i osłabiają demokrację. I choć sam Mark Zuckerberg uznał zarzuty Haugen za pozbawione sensu, Richard Blumenthal, szef podkomisji ds. ochrony konsumentów, wezwał szefa Facebooka do stawienia się przed komisją ds. handlu i zapowiedział nowe regulacje prawne dotyczące ochrony dzieci przed szkodliwym wpływem działania firm Big Tech.
